Waarom werken we eigenlijk? ‘Het lijkt zo’n simpele vraag, maar het antwoord is verrassend, complex en urgent.’ Staat er op de flap te lezen van het boek ‘Waarom we werken’ van Barry Schwartz. Een hoogleraar psychologie in de Verenigde Staten en auteur van het boek ‘De keuzeparadox’.
Lange tijd was werk gewoon bedoeld om geld te verdienen. Tenminste, dat dachten we. Het zit anders, schrijft Schwartz.
Om de kost te verdienen
Je werkt om geld te verdienen. Dat is toch de reden dat je je elke ochtend te vroeg door de wekker laat wekken en jezelf naar je werk sleept? Natuurlijk. Maar het is niet de enige reden. Uit onderzoek blijkt, dat mensen die voldoening uit hun werk halen, bijna nooit geld noemen als drijfveer om te werken. Ze noemen zaken als ‘uitdaging’, ‘betrokkenheid’, ‘plezier’, ‘zinvol’. Waarom ervaren dan toch zoveel mensen hun salaris als enige reden om te werken? Dat komt omdat wereldwijd (Onderzoek van Gallup) slechts 13% van de werknemers zich betrokken voelt bij zijn of haar werk. Zo’n 63% is niet betrokken. En de rest van ons is zelfs actief onbetrokken en haat zijn baan. Dat komt volgens Schwartz doordat werk voor de meeste mensen tekortschiet om voldoening te ervaren.]
Verkeerde prikkels
Goed. Het werk biedt dus de meeste mensen niet de facetten die hen voldoening zouden kunnen opleveren, zoals voldoende uitdaging, plezier en autonomie. Het boek geeft hiervoor een aantal redenen. Een ervan is het bestaan van verkeerde prikkels. Volgens een aloud economisch principe, moet je, als je iets van iemand gedaan wilt krijgen, daar iets tegenover stellen. Mensen doen dingen voor prikkels, voor een beloning, voor geld. Arbeid werd daarom zo georganiseerd dat het werk werd onderverdeeld in kleine stukjes, wat een enorme productiviteitswinst zou geven. En zolang de mensen maar betaald kregen, zou het ze toch niet uitmaken wat hun werk inhield. Daardoor werd mensen hun arbeidsvreugde ontnomen. Theorieën uit de sociale wetenschappen hebben vervolgens het idee dat mensen puur worden gedreven door (financiële) prikkels in stand gehouden.
Alleen voor de elite
Een andere overheersende misvatting is, aldus Schwartz, dat veel mensen denken dat alleen bepaalde soorten banen ons in staat stellen om zingeving, betrokkenheid en autonomie te vinden. Zoals advocaten, bankiers en artsen. Uit onderzoek blijkt echter dat mensen net zo goed voldoening kunnen halen uit een baan als bijvoorbeeld schoonmaker. Of mensen hun werken ervaren als een roeping in plaats van als pure noodzaak hangt van vooral van andere dingen af. Natuurlijk helpt het als je werk uitdagend, afwisselend en boeiend is. Maar mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen, autonomie, karakter en zingeving. Deze laatste illustreert de schrijver aan de hand van een experiment. Bij een universiteit waren studenten ingehuurd om oud-studenten te bellen en te vragen voor een financiële bijdrage. Met een minimale opbrengst. Totdat ze bezoek kregen van een oud-student die via de universiteit een beurs had gekregen en de studenten vertelde wat het hem had gebracht en hoe dankbaar hij hiervoor was. Na dit bezoekje waren de resultaten van de bellers twee keer zo hoog. Zo veel effect kan het hebben als je werk zingeving en gewicht geeft.
Hoe dan wel?
Schwartz pleit voor een situatie waarin de verkeerde prikkels worden uitgeschakeld en waar de controle wordt vervangen door integriteit. Een systeem dat nu door verkeerde ideeën in stand wordt gehouden, zo schrijft hij. Samen moeten we ervoor zorgen dat werk weer een plek wordt waaraan mensen weer zin kunnen ontlenen en weer de vrijheid hebben om hun intelligentie en handelingsvrijheid te gebruiken om de problemen die ze elke werkdag tegenkomen op te lossen. Een verantwoordelijkheid van iedereen. Werkgevers, wetenschappers, politici en niet in de laatste plaats, wijzelf als individu.
Wil je met meer plezier naar je werk? In het e-book 'Ontdek je talent' leer je de 5 stappen op weg naar werk dat écht bij je past.
Geef een reactie